CHƯƠNG TRÌNH TRUYỀN THÔNG GIÁO DỤC SỨC KHỎE CHO BỆNH NHÂN KHOA HÓA CHẤT – CHĂM SÓC GIẢM NHẸ THUỘC TRUNG TÂM UNG BƯỚU

Khi người thân mắc bệnh có thể ảnh hưởng đến cả gia đình. Đặc biệt với bệnh ung thư có thể tạo ra những áp lực và căng thẳng đối với cả bệnh nhân và người chăm sóc. Hiểu được tầm quan trọng của việc chăm sóc và chế độ dinh dưỡng bệnh nhân sau khi điều trị hóa trị ung thư. Ngày 09/8/2022, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức buổi truyền thông giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân khoa Hóa chất – chăm sóc giảm nhẹ thuộc Trung tâm Ung bướu.
Hóa trị hiện nay là một trong những phương pháp điều trị ung thư phổ biến. Tuy nhiên khi truyền hóa chất người bệnh có thể gặp phải một số phản ứng phụ như buồn nôn hoặc nôn, mệt mỏi, mất ngủ hoặc một số phản ứng khác và họ cần sự giúp đỡ để vượt qua giai đoạn này. Tại buổi truyền thông, các chuyên viên của phòng Điều Dưỡng và khoa Dinh Dưỡng đã đưa ra một số tư vấn để quá trình chăm sóc người thân trong và sau hóa trị bớt căng thẳng và hiệu quả hơn.
Đối với người bệnh:

- Cần phối hợp với các bác sĩ, điều dưỡng trong việc đánh giá và điều trị khi bệnh nhân bị đau:
+ Mô tả chính xác mức độ đau và giảm đau.
+ Dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.
+ Báo cho bác sĩ, điều dưỡng những diễn biến bất thường: đau, tác dụng phụ của thuốc hoặc các dấu hiệu khác.
  • Tăng thời gian nghỉ ngơi, thư giãn: Đọc sách, xem tivi, nghe nhạc …
  • Đảm bảo chế độ dinh dưỡng: Ăn đủ chất, ăn những thức ăn mềm, dễ tiêu, chia nhỏ thành nhiều bữa nếu có nôn. Uống nhiều nước.
  • Vệ sinh cá nhân và vệ sinh thân thể sạch sẽ.
* Đối với người nhà người bệnh:
  • Phối hợp cùng bác sĩ, điều dưỡng cùng nâng đỡ, chăm sóc người bệnh toàn diện để người bệnh có chất lượng cuộc sống tốt.
  • Chú ý theo dõi những diễn biến bất thường của người bệnh để kịp thời báo bác sĩ, điều dưỡng.
  • Cần chú ý đến chế độ ăn, nghỉ ngơi cho người bệnh
  • Hỗ trợ tâm lý: động viên, an ủi người bệnh, …
* Về khả năng miễn dịch
- Hầu hết các loại hóa chất điều trị ung thư đều ảnh hưởng đến tủy xương, từ đó làm giảm khả năng tạo bạch cầu của người bệnh. Trong khi đó bạch cầu là những tế bào tiêu diệt vi khuẩn, từ đó duy trì sức đề kháng và miễn dịch tự nhiên của cơ thể. Quá trình hóa trị có thể làm suy giảm sức đề kháng của người bệnh. Vì vậy chúng ta cần giữ vệ sinh sạch sẽ để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
- Vệ sinh tay sạch sẽ trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi ngủ.
- Vệ sinh cơ thể hàng ngày bằng nước ấm, không chà xát da và lau khô da bằng khăn mềm. Chú ý vệ sinh sạch sẽ và nhẹ nhàng vùng hậu môn sau khi đi đại tiện
- Sử dụng bàn chải đánh răng có lông bàn chải mềm. Xúc miệng bằng nước muối hoặc dung dịch xúc miệng không chứa cồn 2-3 lần/ ngày hay ngay sau khi ăn.
- Không nên đến những nơi tập trung đông người, tránh tiếp xúc với người có vấn đề về sức khỏe như cúm, sởi, cảm, thủy đậu …
- Cẩn thận khi sử dụng vật sắc nhọn như dao, dao lam, kim … hạn chế làm tổn thương da. Mang găng tay khi làm vườn hoặc chăm sóc cho gia súc vật nuôi.
- Khi da bị tổn thương cần rửa sạch vết thương bằng xà phòng, hoặc dung dịch sát khuẩn, sử dụng các loại thuốc làm lành vết thương.
Về chế độ dinh dưỡng
- Hóa trị giúp người bệnh thoát khỏi ung thư nhưng hóa trị cũng làm hao mòn cơ thể người bệnh chính vì vậy dinh dưỡng lúc này đóng vai trò rất quan trọng.
- Ăn chín, uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm
- Nên ăn đa dạng các loại thực phẩm: Thịt, cá, tôm, cua, ngũ cốc, rau xanh, đặc biệt là rau họ cải, hoa quả, sữa ít chất béo, uống nhiều nước và uống 2-3 cốc nước hoa quả mỗi ngày, như trái cây thuộc họ cam quýt, bưởi …
- Đối với người bệnh bị loét miệng sau truyền hóa chất nên ăn đồ mềm, loãng, ăn ít và ăn nhiều bữa.
- Đối với người bệnh bị buồn nôn và nôn sau truyền hóa chất hãy cho người bệnh ăn ít hơn hoặc có một số đồ ăn nhẹ (ngũ cốc, phomai, bánh quy…), đơn giản có thể ăn ngay khi cảm thấy đói. Ngậm hoặc uống một ít nước hay một số loại nước hoa quả trong mát.
- Những thực phẩm hạn chế dùng: đậu nành, chất béo từ động vật, sữa giàu chất béo, thịt ướp muối, ngâm giấm và hun khói.
* Những thực phẩm không nên dùng: Cafê, rượu, bia, thuốc lá, đồ uống có ga, thực phẩm cay nóng.
 
Kết thúc buổi truyền thông, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân cùng trao đổi trực tiếp với các báo cáo viên về cách chăm sóc người bệnh cũng như chế độ dinh dưỡng với các chuyên viên điều dưỡng và dinh dưỡng của bệnh viện. Được giải đáp những thắc mắc cũng như có thêm kiến thức về cách chăm sóc người thân sau khi điều trị hóa trị, cô N.T.N là người nhà của bệnh nhân C.V.T khoa Hóa chất – Chăm sóc giảm nhẹ chia sẻ: “Thông qua buổi truyền thông, tư vấn của Bệnh viện, tôi cảm thấy rất bổ ích vì qua đó tôi được biết thêm các cách chăm sóc đối với bệnh tình của chồng tôi. Các bác nói rất hay và tư vấn rất nhiệt tình. Và tốt hơn nữa là tôi có thêm kiến thức về việc ăn uống của chồng, trước kia tôi cứ nghĩ chồng tôi phải kiêng nhiều thứ nhưng hôm nay được các bác sĩ dinh dưỡng tư vấn, tôi đã học được rất nhiều. Rất cảm ơn bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh đã có những buổi tư vấn giáo dục sức khỏe rất hay và bổ ích”.

Hoàng Thu Nga - Phòng CTXH